Λίμνες. Λίμνες παντού. Στις κοιλάδες, στις πεδιάδες, στα όρη και τις θάλασσες. Λίμνες φυσικές που προϋπήρχαν του ανθρώπινου είδους. Που απλώνονται και συρρικνώνονται ανάλογα τις εποχές και δίνουν ζωή στα σπαρτά. Λίμνες τεχνητές για να αρδεύονται τα χωράφια και άλλες που αποξηράνθηκαν για να δημιουργηθούν χωράφια. Λίμνες εκεί που δεν τις περιμένεις, σε τοπία αλπικά που δεν φυτρώνει δέντρο. Λίμνες περιοδικές που εμφανίζονται την άνοιξη με το λιώσιμο του χιονιού και εξαφανίζονται το καλοκαίρι αφήνοντας μια λασπουριά. Και λιμνοθάλασσες. Με έντονο το στοιχείο της αβεβαιότητας της προσωπικότητάς τους. Και χωριά που από ορεινά γίναν ξαφνικά παραλίμνια και οι κάτοικοι από κτηνοτρόφοι και γεωργοί, ψαράδες. Λίμνες για να ξεδιψούν οι άνθρωποι, με φράγματα θηριώδη, πληγές στα πλευρά των ορέων. Και λιμνούλες μινιόν ιδιοκατασκευές, για να ποτίζονται τα ζωντανά, με πυθμένα από νάυλον και μερικούς κορμούς για ανάχωμα. Και άλλες λίμνες, τοξικές αυτές, από τη λειτουργία μεταλλείων. Μην τολμήσεις να διανοηθείς να βάλεις το δαχτυλάκι σου, το ‘χασες!

Και εγώ, μόνος τις περισσότερες φορές, να τις περπατώ ένα γύρο, από τις όχθες μέχρι τους απότομους γκρεμούς τους, να τρομάζω με τα σκυλιά τους και να μαλακώνει η ψυχή μου στην απρόσμενη γαλήνη τους. Να καταριέμαι τον ανόητο που ήρθε να ψαρέψει με το καλάμι του, αφήνοντας από την ανοιχτή πόρτα για να ξεχύνονται ασυγκράτητα τα βαριά λαϊκά. Να παίζω με τις λάσπες και το χειρόφρενο και να χαίρομαι που το τζιπάκι αποκτά την ιδιότητα της σκούνας και σαλπάρει για τόπους ανεξερεύνητους. Ή να χώνομαι σε σκέψεις βαθειές για ώρες μ’ ένα κλαράκι στο στόμα, ψηλά σε μια δρακόλιμνη, παρατηρώντας τους τρίτωνες, με μόνη συντροφιά τον άνεμο που όλο και ψυχραίνει καθώς ο ήλιος κατεβαίνει.

Ποιός το περίμενε πως θα είχαμε τόσες λίμνες στην Ελλάδα; Εγώ πάντως, όταν ξεκίνησα να τις φωτογραφίζω, ουδέποτε φανταζόμουν πως θα έμπλεκα σε μια περιπέτεια ετών. Μέχρι σήμερα έχω επισκεφθεί 160, μα δύσκολο να πείς με σιγουριά τον αριθμό τους. Ο Γιώργος Φατούρος στο εξαιρετικό πόνημά του “Λιμνών Περιήγηση” (εκδ. Πατάκη), τις ανεβάζει σε 289 -εάν μέτρησα σωστά-, συνυπολογίζοντας όμως τόσο τα έλη, όσο και τις αποξηραμένες. Εξ άλλου όλο και δημιουργούνται καινούργιες, όλο και νέα φράγματα κάνουν την εμφάνισή τους, απ’ την Κρήτη ως τα σύνορα. Η λειψυδρία αρχίζει να προκαλεί και τα μέτρα που λαμβάνονται μοιάζουν αναγκαία, μα είναι; Οι πληγές που ανοίγουν είναι πολλές φορές μεγαλύτερες από τις πληγές που επουλώνουν. Τρανό παράδειγμα η Κάρλα. Αποξηράνθηκε το 1962-65 και σήμερα με τεράστιους ταμιευτήρες νερού προσπαθούν να την ξαναγεμίσουν. Είναι αλήθεια πάντως, πως ο άνθρωπος ανέκαθεν επιθυμούσε να τιθασσεύσει το νερό προς ίδιον όφελος. Η αρχαιότερη προσπάθεια αποστράγγισης λίμνης, έγινε από τους Μινύες, τους μυκηναίους κατοίκους του Βοιωτικού Ορχομενού στον Γλά στην Κωπαϊδα κατά τον 16ο-15ο αιώνα π.Χ. σ’ έναν αξιοθαύμαστο τεχνικό άθλο για την εποχή, που με σήραγγες και καταβόθρες οδήγησαν τα νερά της λίμνης στον κόλπο της Λάρυμνας.

Ελπίζω το ανθρώπινο είδος να αποδειχτεί αρκετά έξυπνο ως προς τη διαχείρηση των υδάτων του πλανήτη του, έστω και την ύστατη στιγμή, που φοβάμαι πως είναι πλέον προ των πυλών…